Zondag met Lubach wist gisteren (27-09-2020) de vinger weer eens op de zere plek te leggen. In de afgelopen 25 jaar heeft het onderwijs zijn beste gedaan om kinderen beter te leren lezen. Het vak ‘begrijpend lezen’ heeft een nadrukkelijke plek gekregen in het curriculum van zowel PO als VO. Het eindexamen Nederlands staat volledig in het teken van dit tekstverklaren. De tijd die besteed wordt aan andere onderdelen van de Nederlandse taal is navenant afgenomen. Allemaal met de beste bedoelingen.
Het resultaat is bedroevend. Meer dan de helft van de kinderen geeft aan een hekel te hebben aan lezen. De tijd die in Nederland aan lezen wordt besteed, neemt steeds verder af, veel sterker dan in andere landen. Nederland is hekkensluiter op de PISA lijst, waar het ooit stelselmatig in de top 5 stond en steeds meer volwassenen zijn functioneel analfabeet. Zij begrijpen de krant niet, de bijsluiter van medicijnen niet enz.
Deze dramatische ontwikkeling begint natuurlijk niet bij het vak Nederlands in het VO. Ook in het PO is de afgelopen 25 jaar stevig ingezet op het leesonderwijs. De tijd en aandacht die aan technisch lezen wordt besteed is toegenomen. Er wordt meer en meer getoetst en de gemiddelde leessnelheid is sterk omhoog gegaan. Het vak begrijpend lezen is het belangrijkste vak geworden. Ook daar wordt veelvuldig de voortgang getoetst en de score op dit onderdeel bepaalt in hoge mate naar welk niveau van VO je door mag stromen. De ene leesmethode is nog niet ingevoerd of er is alweer een andere, die belooft het begrijpend lezen verder te verbeteren en het – impopulaire – vak aantrekkelijker te maken.
Nu we het zo slecht blijken te doen, klinkt het pleidooi voor nóg meer inzet op leestechniek en nog meer tijd voor begrijpend lezen.
Maar als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg…
Tijd om het anders te doen:
- Lezen als volle activiteit
- Lezen omdat het leuk, nodig, informatief, amusant, verdrietig enz. is
- Lezen gekoppeld aan authentieke teksten, waar je wat aan hebt
- Niet racen, maar lezen
- Goed leren lezen, omdat je het veel doet
- Leerkrachten, ouders en andere influencers als lezende voorbeelden
- Leesonderwijs met als doel dat kinderen lezers worden
Kortom, goed lezen!
